Dijital Müzik Dağıtımı Nedir? ISRC, Spotify ve iTunes Rehberi
İçindekiler
-
Dijital müzik dağıtımı nedir?
-
Neden dijital dağıtım şart oldu?
-
Dijital müzik dağıtım süreci (adım adım)
-
ISRC kodu nedir? (Nasıl alınır, ne işe yarar?)
-
UPC/EAN nedir? Albümde neden gerekir?
-
Spotify’da yer almanın koşulları (teknik + içerik)
-
iTunes / Apple Music’te yer almanın koşulları
-
Dijital müzik dağıtımı yapan firmalar (2025) – nasıl seçilir?
-
Dijital müzik kataloglarında yer almak: keşfedilme ve doğrulama
-
Sık hatalar: neden reddedilir?
-
Gelir modeli: streaming, download, Content ID ve raporlama
-
Adsense için SEO stratejisi: trafik çeken konu başlıkları
-
SSS: en çok sorulan sorular
-
Yayın öncesi kontrol listesi
1) Dijital müzik dağıtımı nedir?
Dijital müzik dağıtımı, bir şarkıyı/EP’yi/albümü dünyanın her yerindeki dijital müzik platformlarına (Spotify, Apple Music/iTunes, YouTube Music, Deezer, Amazon Music vb.) teknik standartlara uygun biçimde ulaştırma ve satış/stream gelirlerini toplama sürecidir.
Eskiden fiziksel dağıtım (CD, kaset, mağaza) öndeyken bugün müzik tüketiminin büyük kısmı streaming üzerinden gerçekleşiyor. Bu yüzden “dijital dağıtım”, bağımsız sanatçılar için de label’lar için de artık temel altyapı haline geldi.
Dijital dağıtımın özünde 3 kritik iş vardır:
-
✅ Platformlara teslim (delivery): Ses dosyası + kapak + metadata’nın doğru şekilde iletilmesi
-
✅ Katalog yönetimi: Sürümün platformlarda doğru görünmesi, doğru sanatçı profiline düşmesi
-
✅ Gelir toplama ve raporlama: Dinlenme/satış gelirlerinin tahsili, raporlanması ve ödenmesi
Önemli gerçek: Spotify gibi platformlar müziği genellikle doğrudan sanatçıdan değil, bir dağıtımcı (distributor) üzerinden kabul eder. Spotify’ın kendi sanatçı destek sayfası bunu açıkça belirtir: müziği Spotify’a yüklemek için bir dağıtımcıyla çalışmanız gerekir.
2) Neden dijital dağıtım şart oldu?
Dijital dağıtımın bu kadar kritik olmasının birkaç nedeni var:
🌍 Dünya genelinde erişim
Bir şarkı, aynı gün içinde Türkiye’de de Almanya’da da Kanada’da da listelere girebilir. Bölgesel büyüme artık çok daha kolay.
📊 Algoritmik keşif
Spotify gibi platformlarda keşif; “sadece takipçi” değil algoritmik öneriler (Release Radar, Discover Weekly, radyo) üzerinden de büyür. Üstelik Spotify, müziğin ilk haftada Release Radar’a daha iyi düşebilmesi için yayın tesliminin en az 7 gün önce yapılmasını önerir.
Sadece streaming değil:
-
Download (iTunes gibi)
-
Video platformları (YouTube)
-
Sosyal platform müzik kütüphaneleri (TikTok/IG)
-
Content ID türü hak yönetimi
gibi farklı kanallardan gelir üretilebilir.
3) Dijital müzik dağıtım süreci (Adım adım)
Aşağıdaki akış, pratikte “sorunsuz yayın” almak için en güvenli yoldur.
3.1. Master ve ses dosyası hazırlığı
Çoğu dağıtımcı, platformların kabul ettiği formatları ister. Spotify, WAV teslimlerini kayıpsız şekilde dönüştürdüğünü ve belirli örnekleme/bit derinliği davranışlarını açıklar.
Öneri (genel endüstri standardı):
3.2. Kapak görseli (cover art) hazırlığı
Spotify kapak görseli için; format, çözünürlük aralığı, 1:1 oran ve sRGB gibi teknik şartları listeler.
Spotify cover art özet:
-
JPG/PNG/TIFF
-
1:1 oran
-
640–10000 px aralığı
-
sRGB vb. teknik şartlar
3.3. Metadata hazırlığı (en kritik kısım)
Metadata = müziğin “kimlik kartı”dır:
Spotify, sanatçı adlarının formatlanması ve “SEO amaçlı spam” kullanımına dair net kurallar yayınlar (ör. “Christmas Hits” gibi arama manipülasyonu hissi veren adlar).
3.4. ISRC ve UPC temini
Apple tarafında, her dijital albüm tesliminde UPC, her şarkıda ISRC gerektiği açıkça belirtilir.
3.5. Dağıtım firmasını seçme
Hedefiniz (hız mı, bütçe mi, Content ID mi, label servisleri mi?) seçimi belirler. Spotify, dağıtımcı seçimi için “preferred/recommended” listeler de sunar.
3.6. Dağıtım paneline yükleme
Genellikle şu adımları izlersiniz:
-
Single/EP/Album seç
-
WAV yükle
-
Kapak yükle
-
Metadata gir
-
ISRC/UPC alanlarını doldur (varsa)
-
Platformları seç (Spotify, Apple Music, Deezer…)
-
Ülke/bölge seçimi
-
Yayın tarihi ve saatini belirle
-
“Explicit” işaretlemeleri (küfür vb.)
-
Onaya gönder (QC)
3.7. QC (kalite kontrol) ve yayın
Dağıtımcı, platformların kurallarına göre kontrol eder. Hata varsa “reject” gelir, düzeltip tekrar gönderirsiniz.
3.8. Spotify for Artists / Apple Music for Artists işlemleri
Yayın görünmeden önce profil sahipliği/erişimi, “pitch” ve görsel düzenlemeler için önemlidir.
Spotify’da “editoryal playlist pitch” için Spotify for Artists kullanılır ve en az 7 gün önce pitch yapılması, ayrıca şarkının Release Radar’a düşmesi açısından vurgulanır.
Apple tarafında da pre-add gibi promosyon özelliklerinde dağıtımcının rolü vurgulanır.
4) ISRC kodu nedir? (Ne işe yarar, nasıl alınır?)
4.1. ISRC’nin anlamı
ISRC (International Standard Recording Code), bir ses kaydını (ve müzik videosu kaydını) küresel olarak benzersiz biçimde tanımlayan standart koddur. IFPI, ISRC’nin kayıtları kalıcı ve benzersiz şekilde tanımladığını; hak yönetimi ve farklı servislerde takibi kolaylaştırdığını açıklar.
ISRC şunu temsil eder:
-
“Bu kaydın kimliği budur.”
-
Aynı şarkının remix’i, edit’i, remaster’ı veya farklı kaydı varsa genellikle yeni ISRC gerekir.
Apple Music teknik dokümantasyonu da “ISRC’ler tüm kayıtlar arasında benzersiz olmalı; yeniden kaydedilmiş/remixlenmiş farklı kayıtlar benzersiz ISRC almalı” yaklaşımını vurgular.
Türkiye’de ISRC yetkisiyle ilgili en net kaynak MÜ-YAP’tır: Türkiye’de ISRC vermeye yetkili tek kuruluşun MÜ-YAP olduğu ve yasal düzenleme gereği ISRC alınmasının zorunlu olduğuna dair bilgi MÜ-YAP sayfasında yer alır.
4.3. ISRC neden kritik?
-
✅ Gelirlerin doğru parçaya yazılması
-
✅ Hak takibi (claims, raporlar, Content ID süreçleri)
-
✅ Kataloglarda “aynı kayıt” ile eşleşme
-
✅ Platformlarda karışıklık riskinin azalması
4.4. “ISRC sonradan değişir mi?”
Apple, ISRC teslim edildikten sonra “edit edilemeyen” bir kimlik olarak ele alır ve ISRC ile teslim edilen içeriğin bu alanının değiştirilemeyebileceğini belirtir.
Bu yüzden ISRC’yi en başta doğru yönetmek çok önemlidir.
5) UPC/EAN nedir? Albümde neden gerekir?
UPC (Universal Product Code) veya EAN/JAN gibi kodlar, “ürün” kimliğidir. Apple Music Provider dokümanında “Her dijital albüm teslimi için ayrı bir UPC gerekir” ifadesi açıkça yer alır.
Kısaca:
Dağıtımcıların büyük bölümü UPC’yi sizin adınıza üretebilir; ama label olarak kendi UPC havuzunuz varsa onu da kullanabilirsiniz.
6) Spotify’da yer almanın koşulları (Spotify’a müzik yükleme şartları)
6.1. Spotify’a direkt şarkı yüklenir mi?
Spotify’ın resmi sanatçı destek sayfası: Spotify’a müzik yüklemek için bir dağıtımcı ile çalışmanız gerektiğini söyler.
6.2. Teknik şartlar (audio)
Spotify, WAV teslimlerinin nasıl işlendiğini ve örnekleme/bit derinliği davranışlarını açıklar.
6.3. Kapak şartları (cover art)
Spotify cover art gereksinimleri (format, çözünürlük aralığı, 1:1 oran vb.) resmi dokümanda listelenir.
6.4. Metadata şartları (isimlendirme ve düzen)
Spotify, metadata formatlama yönergelerinde:
-
Sanatçı isimlerinin tutarlı yazılması
-
Katkı veren sanatçıların doğru alanlara girilmesi
-
SEO terimleriyle manipülasyona benzeyen isimlerin yasak olması
gibi kuralları açıkça belirtir.
6.5. Release Radar ve playlist pitch için zamanlama
Spotify, Release Radar’a ilk hafta girebilmek ve pitch avantajı için müziği en az 7 gün önce teslim etmeyi önerir.
Ayrıca editoryal pitch’in garantili olmadığını ama sürecin Spotify for Artists üzerinden yürüdüğünü vurgular.
7) iTunes / Apple Music’te yer almanın koşulları
Apple ekosisteminde “iTunes Store + Apple Music” tarafına içerik ulaştırma genellikle dağıtımcı/label üzerinden gerçekleşir. Apple, distribütör ve label’lar için Provider Support portalı işletir.
7.1. ISRC ve UPC şartı
Apple dokümanında net:
7.2. Pre-add / pre-release mantığı (trafik için altın konu)
Apple Music tarafında “pre-add” gibi özelliklerin nasıl etkinleştirileceği ve bunun için iTunes pre-order + instant gratification track gibi gereksinimler olabileceği anlatılır.
Bu, SEO’da çok trafik çeken bir alt başlıktır çünkü insanlar “Apple Music pre-save / pre-add nasıl yapılır?” sorusunu sık arar.
8) Dijital müzik dağıtımı yapan firmalar (2025) – nasıl seçilir?
Önce en önemli gerçek:
Spotify, müzik yüklemek için dağıtımcı seçmenizi önerir ve “preferred” dağıtımcılar listesi sunar.
8.1. Dağıtımcı türleri (kafan karışmasın diye)
A) Self-servis “aggregator” (bağımsız sanatçı dostu)
Genelde panelden kendin yükler, raporu görür, ödeme alırsın.
Örnekler (genel piyasa): DistroKid, TuneCore, CD Baby, Ditto, Amuse, RouteNote, UnitedMasters, LANDR Distribution, iMusician, ONErpm vb.
B) Label servisleri / dağıtım + pazarlama
Belli katalog büyüklüğü veya performans bekleyebilir; bazen başvuru/kurasyon ister.
Örnekler: Believe, The Orchard, AWAL, FUGA, Symphonic vb. (model değişebilir)
Not: “Hangi firma en iyi?” sorusunun tek cevabı yok; hedefinize göre seçim yapılır.
8.2. Seçim yaparken 12 maddelik kriter listesi
-
Ücret modeli: abonelik mi, komisyon mu, tek sefer mi?
-
Mağaza kapsamı: Spotify + Apple + TikTok + IG + YouTube Music vb.
-
Ödeme periyodu ve rapor şeffaflığı
-
ISRC/UPC sağlıyor mu?
-
Split ödeme: ekip üyelerine gelir bölüşümü var mı?
-
Content ID / hak yönetimi seçenekleri (YouTube Content ID ayrı kurallara tabidir)
-
Müşteri desteği: ticket/telefon/yerel destek
-
Yayın hızı: QC ve mağazaya düşme süresi
-
Metadata esnekliği: credits, lyrics, Dolby Atmos vb.
-
Taklit / sahte içerik politikaları (platformlar giderek sıkılaşıyor)
-
Katalog devri (takedown + re-upload) kolay mı?
-
Gelir geri çekme (withdraw) limiti / komisyonları
8.3. “Spotify recommended / preferred distributor” ne demek?
Spotify, dağıtımcıların kalite metadata ve anti-infringement standartlarını sağlamasına önem verdiğini ve “preferred/recommended” listeler sunduğunu belirtir.
Bu, seçim yaparken iyi bir başlangıç filtresi olabilir.
9) Şarkını/albümünü dünya genelinde platformlara yüklemek (global dağıtım)
Global dağıtım için 5 kritik ayar vardır:
-
Territory seçimi: Dünya geneli mi, seçili ülkeler mi?
-
Dil + explicit işaretleri: yanlış işaretleme bazen reddedilir
-
Metadata tutarlılığı: sanatçı adının aynı yazımı (Türkçe karakter dahil)
-
Kimlik kodları: ISRC/UPC doğru olmalı (özellikle yeniden yüklemelerde)
-
Yayın tarihi planı: pitch, pre-save, basın planı
Pratik öneri: Global yayın hedefliyorsan, “aynı gün her yerde yayında” için minimum 2–3 hafta önceden gönderim yap. Spotify tarafında minimum eşik 7 gün olarak vurgulansa da (Release Radar), editoryal şans ve PR için daha erken daha iyidir.
10) Dijital müzik kataloglarında yer almak: keşfedilme ve doğrulama
“Kataloglarda yer almak” iki şeyi ifade eder:
10.1. Platform katalogları (Spotify/Apple Music vb.)
Doğru metadata + doğru kimlik kodlarıyla platform “seni doğru klasöre” koyar. Spotify’ın metadata yönergeleri bu yüzden çok kritiktir.
10.2. Sanatçı profili ve “doğru eşleşme”
-
Aynı isimde başka sanatçı varsa karışma riski
-
Tutarlı yazım ve doğru “primary artist / featuring” alanları şart
-
Spotify for Artists’te “Upcoming” ve pitch araçları için erken teslim gerekir
11) Sık yapılan hatalar: Neden reddedilir?
Aşağıdaki hatalar, en çok “reject” sebebidir:
🚫 11.1. Kapak görseli kurallarına uymamak
Spotify cover art teknik şartlarını sağlamayan dosyalar problem çıkarır.
🚫 11.2. Metadata spam / SEO manipülasyonu
Spotify, SEO terimleriyle manipülasyona benzeyen sanatçı adlarını kabul etmediğini açıkça belirtir.
🚫 11.3. Ses formatı ve kalite sorunları
Spotify’ın ses formatları dokümanı, örnekleme/bit derinliği davranışlarını açıklar; aşırı düşük kalite veya hatalı formatlar risklidir.
🚫 11.4. Yanlış ISRC/UPC kullanımı
Apple, albümde UPC ve parçada ISRC gereksinimini vurgular; yanlış/çakışan kodlar katalog karışmasına yol açabilir.
🚫 11.5. Hak sahipliği belirsizliği
Özellikle YouTube Content ID gibi sistemlerde “exclusive rights” kriteri öne çıkar. YouTube, Content ID uygunluğunun çeşitli kriterlere bağlı olduğunu ve hak sahipliğinin net olması gerektiğini söyler.
Ayrıca bazı dağıtımcılar da Content ID için “exclusive rights” şartlarını detaylandırır.
12) Gelir modeli: Spotify, iTunes, Content ID ve raporlama
12.1. Spotify geliri nasıl işler?
Spotify gelirleri “streaming” üzerinden hesaplanır; ülkeye, abonelik türüne, toplam havuza vb. göre değişir. Dağıtımcılar bu raporu panelde gösterir.
12.2. iTunes (download) geliri
iTunes Store tarafında “satın alma” gerçekleştiğinde, ürün bazlı raporlama olur. (UPC bu yüzden önemlidir.)
12.3. YouTube Content ID – herkes açabilir mi?
YouTube, Content ID uygunluğunun kriterlere bağlı olduğunu ve hak sahiplerinin ihtiyacı/delil sunması gerektiğini açıklar.
Bu yüzden birçok bağımsız sanatçı, Content ID’yi doğrudan değil, dağıtımcı/servis sağlayıcı üzerinden kullanır (her dağıtımcının şartı farklıdır).
13) SSS – En çok sorulan sorular
1) Spotify’a şarkı yüklemek için şart nedir?
Spotify’a müzik yüklemek için genellikle bir dağıtımcıyla çalışmanız gerekir.
2) Spotify Release Radar için şarkıyı kaç gün önce göndermeliyim?
Spotify, Release Radar’da ilk hafta görünürlük için yayını en az 7 gün önce teslim etmeyi önerir.
3) Spotify editoryal playlist’e girme garantisi var mı?
Hayır. Spotify, pitch’in garanti olmadığını açıkça belirtir.
4) Apple Music / iTunes için ISRC ve UPC şart mı?
Apple dokümanında her albüm için UPC, her şarkı için ISRC gerektiği belirtilir.
5) Türkiye’de ISRC kodunu nereden alırım?
Türkiye’de ISRC vermeye yetkili kuruluşun MÜ-YAP olduğu bilgisi MÜ-YAP sayfasında yer alır.
14) Yayın öncesi kontrol listesi (kopyala–yapıştır)
✅ Ses
✅ Kapak
✅ Metadata
✅ Kodlar
✅ Zamanlama
Sonuç: Dijital dağıtım = müziğin vitrin + kasa + kimlik sistemi
Dijital müzik dağıtımı; sadece “yükle, yayınla” değil; kimlik kodları (ISRC/UPC), doğru metadata, platform standartları ve doğru zamanlama ile yönetilen bir sistemdir. Spotify’ın dağıtımcı şartı Release Radar/pitch zamanlaması , Apple’ın UPC/ISRC gereksinimleri gibi resmi kurallar; “sorunsuz katalog girişi” ve “gelirin doğru yazılması” için belirleyicidir.